Rodzinny dom Jezusa, Maryi i Józefa (Święty Domek), a właściwie jego fragment, znajduje się w Bazylice Matki Bożej Loretańskiej we włoskim Loreto. Jest to budynek z kamienia o wymiarach 8,5 m x 3,8 m x 4,1 m. Zewnętrzne ściany domku to marmurowe płaskorzeźby, przedstawiające sceny z życia Maryi (znane z Ewangelii i apokryfów) oraz wyobrażenia proroków. Wewnątrz domku znajduje się rzeźba przedstawiającą Matkę Bożą z Loreto.
Maryja urodziła się i wychowała w Świętym Domku. To także miejsce wcielenia ‒ tu ukazał się Dziewicy archanioł Gabriel i Słowo stało się ciałem.
Według opinii historyków, dom Świętej Rodziny stał w Nazarecie przez trzynaście wieków. Potem, 10 maja 1291 roku nagle zniknął! Zostały po nim jedynie fundamenty. Wszyscy mieszkańcy miasteczka zauważyli zniknięcie domu. Cała społeczność była zdumiona. Było niemożliwe, aby jeden człowiek lub grupa ludzi rozebrała budynek tak szybko, że nikt niczego nie zauważył. W 1294 r. miasto Nazaret splądrowali muzułmanie. Gdyby dom Święte Rodziny pozostał w Nazarecie, muzułmanie by go całkowicie zniszczyli.
Zgodnie z tradycją, dom ten zabrali z Nazaretu aniołowie. Zanim znalazł się w Loreto, trafił najpierw na trzy lata do wioski Trsat w Chorwacji, następnie na osiem miesięcy do miasta Picento we Włoszech, a potem na krótko pojawił się na wzgórzu niedaleko Picento. W relacjach z mistycznych wizji bł. Anna Katarzyna Emmerich opisała jego anielskie przenosiny: „Często mam widzenie przenosin Świętego Domku do Loreto. Bardzo długo nie mogłam w to uwierzyć, ale wciąż to widziałam. Zobaczyłam Święty Domek niesiony nad morzem przez siedmiu aniołów. Nie miał fundamentów, ale pod spodem widziałam lśniącą świetlistą powierzchnię, Z dwóch przeciwległych stron było coś w rodzaju uchwytu. Trzy anioły niosły dom z jednej strony i trzy z drugiej. Siódmy unosił się z przodu, zostawiając za sobą długą smugę światła”.
Od 1295 roku, czyli od przybycia Świętego Domku do włoskiego Loreto, prawie pięćdziesięciu papieży potwierdziło jego cudowne przeniesienie przez aniołów, czasem nazywając to „translacją” domu Świętej Rodziny. W XV wieku dwóch papieży doznało w nim cudownego uzdrowienia. W wieku XVI Święty Domek otoczono ufortyfikowaną bazyliką, która miała go chronić przed atakami muzułmanów. Później, aby jeszcze bardziej wzmocnić budynek, obłożono go marmurem kararyjskim.
Budowa dzisiejszej Bazyliki Matki Bożej Loretańskiej została zainicjowana w 1469 roku. W XX wieku pojawił się pomysł stworzenia wokół Świętego Domku kaplic narodowych. Kaplicę polską Najświętszego Serca zdobi na sklepieniu fresk Maryi Królowej Polski, malowidła boczne przedstawiają zwycięstwo polskich wojsk pod Wiedniem oraz Bitwę warszawską, czyli cud nas Wisłą.
„W Loreto oddają cześć prawdziwemu domowi z Nazaretu. Ten dom z wielu powodów jest drogi Bogu. Zbudowano go pierwotnie w Galilei, a później oderwano od fundamentów, przeniesiono Boską mocą przez morza najpierw do Dalmacji, a stamtąd do Włoch — błogosławiony dom, w którym Przenajświętsza Dziewica, wybrana przed całą wiecznością i całkowicie wolna od grzechu pierworodnego, była poczęta, urodziła się i wychowała; gdzie posłaniec z nieba pozdrowił ją jako pełną łaski; gdzie stała się matką Jedynego Syna Bożego”. – Bł. papież Pius IX
„W tym najświętszym Domku rozpoczęło się zbawienie człowieka dzięki wielkiej i wspaniałej tajemnicy Boga, który stał się człowiekiem. W biedzie tego skromnego domostwa żyły te wzory rodzinnego życia i harmonii.
Czyż nie dzięki niesłychanemu cudowi ten Święty Domek został przeniesiony nad lądem i nad morzem z Galilei do Włoch? Przez nadzwyczajny akt szczodrobliwości ze strony miłosiernego Boga umieszczono go najpierw w naszych pontyfikalnych włościach, gdzie przez wiele stuleci był obiektem kultu wszystkich narodów świata i gdzie olśniewa nieprzerwanym ciągiem cudów". – Bł. papież Pius IX
"Święty Domek z Loreto jest chatą, w której Boże Słowo przyjęło ludzkie ciało, a został przeniesiony dzięki działaniu aniołów. Jego autentyczność potwierdzają starożytne pamiątki oraz nieprzerwana tradycja jak przez świadectwo suwerenów pontyfikalnych, powszechną zgodę wiernych i ciągłe cuda, które się wydarzają nawet w dniu dzisiejszym". – papież Benedykt XIV
Budowa dzisiejszej bazyliki została zainicjowana w 1469 roku. W XX wieku pojawił się pomysł stworzenia wokół Świętego Domku kaplic narodowych. Kaplicę polską Najświętszego Serca zdobi na sklepieniu fresk Maryi Królowej Polski, malowidła boczne przedstawiają zwycięstwo polskich wojsk pod Wiedniem oraz Bitwę warszawską, czyli cud nas Wisłą.
"Ten, który sterował Arką Noego po wzburzonych falach morza zalewającego świat i zamknął w niej wszystkie żywe istoty, ukrył ziemski raj, powiedział, że wiara przenosi góry, karmił tysiące przez czterdzieści lat w jałowej głuszy, uniósł Eliasza i trzyma w ukryciu aż do końca, mógł uczynić także ten cud. Stało się tak, że możemy oglądać wszystkie pamiątki po naszym Panu i Jego świętych zgromadzone w sercu chrześcijaństwa, a zabrane z krańców świata, gdzie powoli wdarło się pogaństwo i je otoczyło (to znaczy Jego relikwie). Święty Augustyn opuścił Hipponę, prorok Samuel i św. Stefan porzucili Jerozolimę, kołyska, w której leżał nasz Pan, opuściła Betlejem razem ze św. Hieronimem. Krzyż wykopano. Święty Atanazy wyruszył do Wenecji. Mówiąc krótko, nietrudno mi w to uwierzyć". – św. kard. John Henry Newman
Fot. VICONA
